Liafuan komputador mai husi lingua LATINA katak COMPUTARE ho nia signifika
katak atu SURA. Ho lian INGRIS katak TO COMPUTE. Ho nia defenisaun jeral
katak:hanesan grupo sasan elektronika ida nebe mak servisu hamutuk, atu simu
dadus(data)(imput), rekoilha dadus (proses) no fo informasaun (Output) no halo koordenasaun
iha komtrola programa nia okos nebe save ka rai( simpan) iha Memori nia laral.
Antes ita atu uja komputador uluk nanain ita tenki konhese uluk lai saida mak Komputador,
konesementu ida ne’e inportante tebes ba ita para bainhira ita uja karik uja ho diak no kuidadu para bele fo susesu ba ita nia servisu.
Servisu komputador ita bele defeni mak:
Sistema komputador
Dalabarak ema hateten saida mak “komputador” mak hanesan: sasan sira, mak hanesan “
CPU, MONITOR, KEYBOARD” iha mos ema balun dehan komputador mak CPU no sira seluk
hanesan sasan kompleto deit ne’ebe mak ho naran keta-ketak hanesn monitor, keyboard, mouse,
printer no sira seluk tan.
Tuir lolos komputador mak hanesan sistema, sistema komputador mak hanesan:
Sasan sira ne’ebe mak temin iha leten, hanesan sasan ne’ebe mak ita bele kaer no sistema
Software ne’e sasan ne’ebe ita labele hare no labele kaer. Sistema komputadoer iha leten sei
lalao, bainhira uja deit sistema sasan ne ida. Ho ida ne’e mak dalan 3 ne’ebe mak iha leten ne ‘e kompleto mak determina servisu ho diak.
Hardware ne’ebe mak ita konhese fahe ba parte 3 mak hanesan:
COMPONENTE SIRA IHA HARDWARE MAK HANESAN TUIR MAI:
1.MOTHERBOARD
Motherboard mak komponente komputador nian ne’ebe ita atu tau ka monta komponente sira seluk komputador nian hanesan Processor, Video Card, Sound Card, Hard Disk, RAM, Power Supply no seluk seluk tan. Motherboard ne’e nia funsaun atu halo ligasaun ba komponentes ida-idak hodi bele halo komunikasaun ba malu. Kada motherboard iha nia espesifikasaun rasik, espesifikasaun hanesan processor saida mak fo apoiu no kapasidade maksimal RAM hira ne’ebe hetan apoiu husi motherboard.
Karik komputador ida kompara ho ema, processor hanesan kakutak ba ema ne’e.
Processor ka CPU (Central Processing Unit) mak komponente komputador ne’ebe nia serbisu atu ezekuta instrusaun ka hala’o kalkulasaun. Molok sosa processor ida imi tenke buka hatene uluk, socket processor modelo saida mak ita nia motherboard ne’e iha, karik socket AM2, socket LGA 775, ka seluk tan.
RAM mak abreviasaun husi Random Access Memory, mak komponente komputador ida ne’ebe ho nia funsaun atu rai dokumentu provizoriu husi programa ida ne’ebe sei lao hela no dokumentus hirak ne’e bele asesu ho acak ka random. Molok ita sosa RAM ida, ita tenke hatene uluk Slot RAM modelo saida mak ita nia motherboard iha, karik SDRAM, DDR, DDR2, ka seluktan.
Video Card mak komponente Komputador nian ne’ebe ho nia funsaun atu fo sai resultadu output grafiku ka desenu nian neebe hatudu iha monitor. Molok atu hola video card, imi tenke buka hatene uluk, slot Video card modelo saida mak ita nia Motherboard ne’e iha, karik slot PCI, AGP, PCI-X, PCI Express no seluk tan.
Sound card mak komponente komputador nian ne’ebe monta hela iha motherboard. Sound Card ne’e ninia funsaun mak atu fo sai resultadu sound ka lian liu husi port input no output. Bain-bain ema hola motherboard ne’ebe foun, sound card ne’e monta nanis ona iha onboard. Ne’ebe ita la presija atu hola tan sound card eksterna.
Hard disk mak komponente komputador, fatin ne’ebe rai dokumentus pemanente. Hard disk ho kapasidade bo’ot iha ita nia komputador maka ita bele rai dokumentus barak liutan. Molok ita sosa hard disk ita tenke buka hatene interface hard disk modelo saida mak ita nia motherboard iha, karik IDE, SCSI, SATA, ka seluktan.
Kompara ho kareta ne’ebe la lao bainhira laiha mina, nune’e mos komputador ida la moris ka la funsiona bainhira laiha power supply ka PSU (Power Supply Unit). Power supply mak komponente ida husi komputador ne’ebe ho funsaun atu oferese forsa eletrisidade ba komponenete sira seluk hanesan motherboard, hard disk, optical disk drive, no sira seluktan.
Maske la ho optical disc drive komputador bele moris ka funsiona, maibe kuandu laiha komponente ida ne’e, komputador hanesan izolado husi mundo liur nian, izolado husi mundu liur signifika katak ita iha difikuldades baihnira iha tempo ruma ita hakarak kopia dokumentus, instala programa, hare filmajem VCD ka DVD, ne’ebe rai iha CD ka DVD.Optical Disc Drive bele hanesan CD-ROM, DVD-ROM, DVD-RW, Blue-Ray, ka seluktan. Molok sosa optical disk drive ida, ita tenke buka hatene uluk interface modelu saida mak ita nia motherboard iha, karik IDE, SATA, ka seluktan.
Monitor mak komponente komputador ne’ebe ho nia funsaun atu hatudu figura ne’ebe fo sai (output) husi video card. Monitor komputador barak ne’ebe iha merkadoria agora dadaun ne’e mak monitor CRT (monitor tabung) no monitor LCD maibe agora dadaun ema barak prefere uza monitor LCD (liu-liu iha edifisiu sira) tamba monitor ida ne’e laos deit ho modelu ne’ebe modernu, maibe mos iha forsa seluk mak poupa espasu no poupa eletrisidade.
Keyboard mak komponente komputador ho nia funsaun hanesan instrumentu hodi hakerek buat ruma. Alem de keyboard standard, keyboard komputador agora ne’e iha modelu oin-oin, hanesan keyboard mini, keyboard fleksibel ne’ebe bele lulun, keyboard wireless ne’ebe bele uza bluetooth, no seluktan.
Mouse mak komponente komputador ne’ebe ho nia funsaun atu muda kursor iha monitor no atu klik buat ruma hanesan butaun (tombol) iha aplikasaun programa ida. Mouse mos iha modelu oin-oin, iha mouse standard, mouse ba jogus (gaming), mouse wireless ne’ebe uza Bluetooth, no seluktan.
0 komentar:
Posting Komentar