Minggu, 13 Januari 2019

Saida Mak Rede Komputador


1. MAN no WAN iha parte dahruak ne sei esplika kona ba koneksaun enter komputador ida ga liu ne halo ligasaun husi fatin ida ba fatin seluk (husi distritu ida ba distritu seluk) ga husi uma ida ba uma ida liu husi ligasaun anin ga wairless.Projekto ARPANET tuir plano primeiro ne’e atu halo ba military nia presija. Iha tempo neba’ husi Departemento Defesa Estados Unidos((US Department of Defense) halo sistema rede komputador nebe’e bele halo ligasaun husi fatin-fatin atu rejolve problemas nuclear no buat seluk nebe’e importante. Molok ne’e ARPANET bele liga deit ba site hat (4) mak hanesan Stanford Research Institute, University of California, Santa Barbara, University of Utah, no iha neba’ sira forma rede ida nebe’e mak integrado iha tahun 1969, no geralmente ARPANET fo sai iha fulan Oktober 1972. Lakleur deit projekto ne’e desenvolver lais no tama ba fatin hotu-hotu, no tama iha universidade hotu iha nasaun refere nebe’e mak hakarak inclui iha rede internet iha tempo neba’ to’o halo ARPANET hetan difilcudade atu kontrola.

Rede computador mak coneksaun ka ligasaun husi komputador ida ba komputador seluk, ka ligasaun entre komputador rua ka liu rua ne’ebe mak halo ligasaun ba malu.
tamba sa mak rede importante?
Simplesmente rede nia importancia nebe mak ita hetan iha ita nia moris loron loron mak hanesan:
1. Koneksaun entre komputador ida ba printer
2. koneksaun entre komputador ida ba ida nebe mak bele fahe dadus (file)
3. koneksaun entre komputador barak nebe liga ba aoareilho Siwtch.
4. koneksaun husi komputador ba rede internet nebe mak ita bele asesso informasun
Rede Rasik Fahe Ba Parte Balun mak hanesan tuir mai ne:
1. LAN Local area Network). LAN mak Saida. Lan mak konesaun entre komputador ida ba      komputador seluk iha fatin ida. ga entre komputador ida ga liu nb halo ligasaun ba malu iha fatin (kuarto) ida. iha parte seluk Ita bele mos halo koneksaun uja wairles se bain hira ita iha cartaun LAN ne'ebe mk uja wairless.
Ho razaun ida ne’e APARNET fahe sai rua, nemak “MILNET” ba militar nia presija no “ARPANET” Foun nebe’e kikuan liu ba sira non militar  hanesan, universidade sira. Rede rua ne’e depois integrado sai naran DARA Internet, depois halo breve sai Internet naran nebe'e mak ita uja agora dadaun.
Diak belun sira. Ida ne'e mak hau hakarak fahe ba belun sira konaba internet, se iha liafuan ruma mak lalos karik hau husu deskulpa...!!!
Hasil gambar untuk internet
INTERNET
Organizasaun, Institusaun, setor privado ka sociadade civil e seluk tan ida nebe maka la usa meios Internet iha nia fatin? Hanesan Institusaun boot nasaun nian, Parlamento, Governo, Tribunal Recurso e moos ba setor empresa publico e empresas privadas, Sociadades Civil e komunidades.
Tamba necessidades ba informasaun maka kria meios internet nebe ohin loron ita hotu konhese ida hakbesik mundo ne´e ho informasaun ida nebe la iha nia limites no meios komunikasaun ida ke fácil no lais tebes depende ba tecnologia nebe nia usa no capacidades ba linha internet iha fatin ida. Internet mosu iha era ou tempo Guerra fria iha tinan 1960 a 1970. Governo Norte-americano desenvolve sistema redes ida nebe liga computadores militares sira nian bele troka informasaun entre sira iha rede nebe estabelese maka ARPANET nebe ohin loron ita konhese Internet.

Definisaun Internet:
Definisaun Internet, Inter e Net, Interligasaun Redes ou hanesan redes nebe espalha ka ligasaun ba mundo tomak ou rede nível mundial nian, ida nebe hamosu interligasaun ho computadores utiliza protoco internet nian hanesan protocolo ba enderreso http e porta 80. Internet ohin loron sai dominante iha sector hotu hotu hanesan meios ba pesquisa nian nebe ohin loron lui husi Google engine ita bele hetan informasaun barak tebes. Iha Março 2007, fórum international Internet nian halo kompleto survey nebe fo sai resultado 16,9% populasaun mundial utiliza internet ou husi ema 1.1 bilhaun. Ohin Lui tia tinan 5, pupulasaun ba acesso Internet iha mundo aumenta lui tan no nebe hetan survey iha tinan 2007.
Internet serve ba saida:Internet serve hanesan principais meios komunikasaun nebe inventa husi ema atu bele transmiti dados nebe ho distancia, serve hanesan fatin pesquisa no konsulta informasaun nebe entre ema individual ka grupo ou intitusaun ka nasaun bele partilha informasaun ba malun hanesan rede publico ou rede privado nebe lui husi protesaun sistema seguransa redes nian. Internet ohin loron serve no facilita tebes intitusaun ka nasaun ida atu bele halo moos publicidade ba nia institusaun no ni arai leui husi meios hanesan website, e serve moos transmiti informasaun no kontakto ba malu lui husi email hanesan moos protocolo ida husi internet rasiik ba porta 25 nian. Ho internet ita bele transmiti texto, fotos, vídeos halo ligasaun ho lian ou voice e vídeo ho ema nebe iha fatin seluk ou rai seluk.
INTRANET

Saida mak Intranet?
Intranet hanesan rede lokal ida ou ita bele bolu hanesan pilar ida ho naran LAN ho lian Ingles (Local Area Network) nebe estebele lui husi protocol TCP IP, rede local ou rede nebe ho nia dimensaun la laun. Intranet ohin loron nia funsaun significante tebes ba iha institusaun, governo, empresas ka sociadade civil nebe estabele sira nia rede local rasik hodi sai hanesan fontes ba fasilita interligasaun computadores, laptops, printer, fahe files, vídeo e audio e sistema aplikasaun nebe instala iha sistema rede local nebe estabelece lui husi protocolo TCP IP e ba distribuisaun IP DHCP Dinamik e Statistik nebe bele kontrola husi server ida ka computador ida nebe sai hanesan central ba distribuisaun IP nian.

Intranet serve ba saída?
Intranet serve ba funcionalidade intitusaun, Governo, empresas, Sociedade Civil, setor edukasaun, setor seguransa e defesa, lui husi meios intranet ita bele halo ona poupansa ba iha distribuisaun documento, ficheiros, vídeo e áudio ou texto ruma iha fatin ida deit atu bele partilha ba malu ou share ba malu fácil lui e poupa moos gastos ba orçamento hodi hola suratan ka CD mamuk, ou sistema nebe haketak husi redes ou exemplo hanesan funcionário ida hakarak hetan kontaktos nia chefes sira, funcionário ida nee bele tama iha aplikasaun intranet e bele pesquisa iha parte kontaktos nian, funcionamento intranet ita bele hamenus ona produsaun suratan barak barak e poupa mos tinta ba printer nian atu evita print document nebe la precisa kuando ita bele moos konsulta deit e tau iha ita nia computador nebe servisu ba. E bele sai sistematiku lui ba informasaun no dados nebe la iha burokratiko. Intranet serve ba funcionamento gestaun ba dados nian iha server ida ka computador ida nebe bele fahe ba grupo, acesso ba intranet bele lui husi aplikasaun intranet nebe ho interface web nian ou lui husi protocolo http. Ou bele moos lui husi Login script nebe estabelese iha plataforma Microsoft nian, Active Directory.
Acesso ba intranet iha nia limitasaun ba acesso individual ka grupo nebe determina lui husi nível segurança nian nebe estabelese iha institusaun ida ka pessoal nebe maka sai hanesan controlador ba acesso intranet nebe lui husi usuário ou users e senha ka palavra-chave nebe defini husi ema nebe maka kaer hanesan administrador ba sistema intranet. Intranet bele moos hanesan fontes ba informasaun base nebe bele transmiti ba iha intranet lui husi protocolo ba rede internet nian hodi sai ba acesso externa nian ou WAN (Wide Area Network).

Arquitectura Intranet nian?
Arquitectura intranet básico nian maka bele usa servidor ka server ida hanesan fonte ba gestaun dados nian e bele moos usa ba aplikasaun intranet nian nebe desenvolve ho interface web nian e base dados bele moos iha server ida deit, nee so funciona ba institusaun ka entidades nebe la iha volume serviços ka dados nebe boot, maibe kuando institusaun nebe boot e iha orçamento nebe suficiente bele fahe arquitectura no sistema sira nee ba iha servidor ida idak nian, ohin loron komesa iha ona tecnologias nebe foun hanesan virtyal machine no cloud nebe halo servidor ka server ida deit bele simu arquitectura 2 ka 3 hanesan nee ho aplikasaun la hanesan. Intranet bele funciona ho arquitectura computador ida nebe iha kondisaun ba armazenamento dados, placa redes ou network card e hard disk nebe suficiente, memory nebe boot lui husi 2GB pelo menus, Processor Pentium 4 ba leten.
Intranet sei bele facilita tan utilizasaun ba protocolo komunikasaun nian hanesan protocol ba smtp ba email local nian laos deit ba meios protocolo http nian nebe usa ba acesso internet, iha intranet moo sita bele usa protocolo http hanesan local host ou so acesso web interface local deit. Geral lui plataforma ba acesso intranet feito husi servidor local ida e rede local ida hanesan ita temi tia ona iha introdusaun LAN nebe instala iha institusaun ida ka mesmo ema individual ida.

EXTRANET
Seda maka Extranet?
Extranet hanesan extensaun husi intranet ou konjugasaun redes nebe husi intranet nian LAN ho WAN, husi rede local ba rede nebe exterior nian, nia funsaun hanesan ho intranet, intranet ita so bele acesso deit iha ita nia área, exemplo hanesan acesso iha institusaun ida. E acesso ba extrenat hanesan funsaun ida nebe estabelese rede WAN ou rede ba exterior ho objetivu katak dados no informasaun nebe hetan iha intranet bele moos acesso husi luir ho dalan ba acesso internet nian nebe defini lui husi moos nível acesso segurança nian hanesan bele usa deit protocolo http ou protocolo https ba acesso autenticadu ho username e palavra-chave. Hare ba nível de Seguransa iha parte extranet nian sei la hanesan ho intranet mesmu ke sai husi raiz ida deit e plataforma ida deit, maibe iha konfigurasaun sistema seguransa nebe halo diferente hanesan acesso ba estabelese rede interligasaun e moos acesso ba tama iha interfase dados no informasaun nian. Ho sistema extranet ohin loron, bele evita ona ita lori external hardisk ka disco seluk nebe ita grava husi intranet, tambá dados nebe ita hetan husi extranet hanesan moos dados nebe tau iha intranet. Lui husi extranet bele facilita tebes funcionários ka entidades ruma kuando halo viagen ba luir k aba tuir encontro ruma sira bele foti sira nia apresentasaun sira nee ka dados nebe precisa atu halo debates ka distribui ba ema seluk ou participantes sira iha seminário ruma ka reuniaun ruma.

0 komentar: